Doodgaan uit taboesfeer halen
Hoewel doodgaan onvermijdelijk is en bij het leven hoort, is het voor velen een ver van hun bed gebeuren. Ofwel een taboe. Daar praat je niet over als het einde nog niet nadert. Tenminste? De laatste jaren is er wel een kentering te zien. Zo is er in de media meer aandacht voor de dood. Getuige onder andere het tv-programma ‘Over mijn Lijk’. Het laat zien hoe de confrontatie met het naderende einde ertoe leidt dat mensen met het leven bezig zijn. Kijken wat wezenlijk van belang is, kiezen voor kwaliteit van leven, zingeving, afscheid nemen op een eigen manier, hun uitvaart naar eigen inzicht vormgeven enzovoort. Verder blijkt dat wanneer er wel is nagedacht over doodgaan er meer rust komt en ook naasten het stervensproces positiever beleven.
Stervensbegeleiding en stervensproces
Tegenwoordig gebeurt het ook meer en meer dat er in de laatste levensfase aan stervensbegeleiding wordt gedaan. Zo kunnen behandelaars doorverwijzen naar een professionele stervensbegeleider, maar die worden ook rechtstreeks benaderd. Want een stervensbegeleider is iemand die zich heeft gespecialiseerd in communiceren over sterven en rouwen. Daardoor kan hij of zij emotionele steun en begeleiding bieden, maar ook helpen bij diverse praktische zaken tijdens de zware en intensieve laatste levensfase.
Waarom begeleiding tijdens het stervensproces belangrijk is
Stervensbegeleiding is een persoonlijk gebeuren afgestemd op de wensen en behoeften van de betrokkenen. Er is geen sprake van een standaardaanpak, maar maatwerk. Niettemin zijn er een aantal zaken die veelal terugkeren en waar een stervende en familie hulp bij kan krijgen en/of gebruiken. Bijgaand enkele voorbeelden waarom begeleiding in het stervensproces belangrijk is.
Vragen en praten over emoties
Vaak heeft een stervende allerlei vragen en ook behoefte aan een gesprek over allerlei emotionele thema’s die bij het levenseinde horen. Bijvoorbeeld bang zijn om te overlijden, hoeveel tijd er nog resteert, de te verwachten mentale en fysieke aftakeling en dergelijke.
Zingeving
Tijdens de stervensfase kunnen ook levensbeschouwelijke en religieuze vraagstukken zich opdringen evenals spirituele. Dat kan leiden tot gesprekken over de zin van het leven, geloofszaken en het leven na de dood.
Levensbalans opmaken
Ook is er bij stervenden behoefte aan terugkijken op het geleefde leven. Wat heeft dat leven betekend en gebracht? Maar ook: onverwerkte zaken dienen zich aan, spijtmomenten, gemiste kansen enzovoort. Stervensbegeleiding kan tijdens het stervensproces bijdragen aan het een plek geven waardoor er vrede komt en rust. En… misschien zijn er nog laatste wensen die om vervulling vragen?
Nabestaanden
Ook vragen als: wat betekent het sterven voor de partner? Kinderen? Op welke manier kan je als stervende in deze laatste levensfase bijdragen aan de rouwverwerking van je nabestaanden. Pijn en verdriet kun je niet wegnemen, maar mogelijk wel bijdragen aan een fijne en mooie herinnering.
Afscheid nemen
Naarmate het levenseinde nabij komt, treedt dit meer en meer op de voorgrond. Ook op een speciale manier afscheid nemen van het bijna voorbije leven. Samen met de nabestaanden. Een emotioneel gebeuren, maar het brengt mensen ook dichter bij elkaar.
Praktische zaken
Verder zijn er mogelijk ook een aantal praktische zaken die aandacht nodig hebben. Eetwensen? Persoonlijke verzorging? Testament? Donorcodicil? Een stervensbegeleider kan overigens ook hierin een rol vervullen.
Uitvaart
De uitvaart naar eigen inzicht en wens invullen: locatie, de gewenste sfeer, wel of geen bloemen, toespraken, muziek et cetera. Indien mogelijk en gewenst kan dit samen met de familie en andere dierbaren vorm krijgen.
Nazorg en herdenken
Stervensbegeleiding stopt meestal niet met de uitvaart. Ook daarna is er nog ruimte voor nazorg. Misschien zijn er vragen over wat te doen met persoonlijke spullen of hoe de draad weer opgepakt moet worden. Eventueel kan er een herdenkingsdienst worden geregeld.
Kortom, stervensbegeleiding kan op velerlei manieren bijdragen aan een goede manier van sterven. Zowel voor de stervende als degene die achterblijven.
Wil je leren hoe je mensen zo goed mogelijk begeleidt in hun laatste levensfase? Bekijk dan de opleiding Stervensbegeleider.
