Praat en denk je wel eens na over de dood? Wat bijvoorbeeld je wensen en behoeften zijn in je laatste levensfase? Welke medische behandelingen je wel of niet wenst? En je uitvaart, hoe ziet die eruit? Je maakt het je dierbaren een stuk makkelijker door een aantal dingen alvast geregeld te hebben. Tips van zaken die je voor je overlijden al kunt vastleggen.
Als je volop in het leven staat, is het nadenken en praten over je eigen sterfelijkheid moeilijk. Daar ben je liever niet mee bezig. Maar, feit is wel dat je niet weet wanneer het je tijd is. Daarom is het goed om nu en dan even stil te staan bij je dood. Je wensen, behoeften en/of ideeën met dierbaren te delen over de laatste levensfase en je afscheid. Hun pijn en verdriet wordt er niet minder om. Wel neem je je dierbaren veel zorgen uit handen, draag je bij aan de basis om goed te kunnen rouwen en een fijne laatste herinnering aan jou.
Bezig zijn met je eigen dood kan best confronterend zijn. Anderzijds ben jij wel degene die het beste weet wat je wel en niet wilt. In je laatste levensfase en wat je uitvaartwensen betreft. Daarom een aantal opties met zaken die je vooraf kunt regelen.
Met een zogenaamde zorg- of wilsverklaring kun je je wensen rond je levenseinde vastleggen. Van welke medische behandelingen en verpleegkundige zorg je wel of niet wenst en onder welke condities. Wel of niet reanimeren bij een hartstilstand tot hulp bij sterven, zoals euthanasie. Ook kun je iemand aanwijzen die namens jou overlegt met behandelaars en beslissingen mag nemen als je dat zelf niet meer kunt. Meestal is dat een broer, zus, levenspartner of kind.
Ook kun je via de notaris een zogenaamd levenstestament laten opstellen. Zo’n notariële akte is tegenwoordig erg in. Je legt daarin je persoonlijke wensen vast die gelden tijdens je leven. In zo’n testament kun je heel veel dingen opnemen. Van een vertrouwenspersoon benoemen, bewindvoerder over je vermogen, wat er met je inboedel gebeurt bij opname in een verpleeghuis en verkoop van je woning tot je medische wensen, verzorging huisdier en uitvaartwensen De notaris legt het levenstestament vast in het Centraal Levenstestamenten Register (CLTR).
Wat wil je dat er met je nalatenschap gebeurt? Je huis, sieraden, ander vermogen en dergelijke? Door een testament op te stellen bij een notaris regel je dat. Heb je geen testament? Dan erven je wettige erfgenamen. Een andere optie is een zogenaamd codicil op te stellen. Dit is een handgeschreven document. Je kunt hierin sieraden, meubels en kledingstukken aan iemand nalaten. Ook zaken als hoe je je uitvaart vorm wilt geven en of je je lichaam ter beschikking wilt stellen aan te wetenschap kun je in een codicil noteren.
Misschien wil je graag een schenking doen aan een goed doel? Omdat je belangrijk vindt dat ook na je overlijden bijvoorbeeld bepaald onderzoek wordt voortgezet. Ook je inboedel, sieraden, een huis of een aandelenportefeuille kun je nalaten aan een goed doel. Let wel: nalaten aan een goed doel regel je via je testament. Verder is een goed doel dat een ANBI-status heeft vrijgesteld van erfbelasting.
Wat wil je dat er met je online leven gebeurt na je overlijden? Je Twitter, Facebook, LinkedIn, Instagram en andere social media-accounts? Schrijf het op en vergeet niet je gebruikersnaam en wachtwoorden te noteren. En… vertel je dierbaren waar zij die informatie kunnen vinden als je er niet meer bent.
Wil je wel of niet je organen te beschikking stellen? Door de nieuwe donorwet is het goed vast te leggen wat je wenst.
Misschien zijn er nog bepaalde dingen die je graag ooit eens in je leven wilt doen. Nog een keer je geboorteplek bezoeken? Naar het bos? De zee? Een bepaald iemand spreken en zien? Schrijf het op, zodat op je wensen ingespeeld kan worden door je dierbaren. Kunnen zij het niet? Dan zijn er organisaties die helpen laatste wensen zoveel mogelijk te vervullen.
De plek waar iemand zich prettig voelt, verschilt van persoon tot persoon. Noteer eventueel waar je het liefst je laatste levensdagen – laatste periode van je leven – wilt doorbrengen als je verzorging nodig hebt. Bijvoorbeeld omdat je ongeneeslijk ziek bent, in een coma ligt, een beroerte hebt gehad enzovoort. Is dat thuis? De zorginstelling waar je verblijft? Het ziekenhuis of hospice. Ook kun je dit in je wilsverklaring opnemen.
Zet ook allerlei praktische zaken op een rijtje. Van rekeningen die je hebt, spaartegoeden, een uitvaartpolis, abonnementen, pensioengelden, diverse verzekeringen en dergelijke. Maak een mapje waar je al die gegevens in bewaart inclusief polisnummers. Schrijf eveneens op of je bijvoorbeeld een wilsbeschikking hebt, (donor)codicil, testament enzovoort en waar je dierbaren die spullen kunnen vinden. Heb je een eigen bedrijf? Regel dan wie de zaak overneemt en wie de financiën afhandelt. Heb je een eigen huis, kinderen, dieren? Hoe zie je dat graag geregeld? Kortom, door allerlei zaken op een rijtje te zetten en aan te geven wat je wensen zijn, maak je het een stuk makkelijker voor je nabestaanden.
Wil je begraven of gecremeerd worden? Een kist? Lijkwade? De plek van je uitvaart. De sfeer. Speciale dresscode? Het rouwvervoer: klassiek of iets compleet anders? Wil je bloemen, ja of nee? Toespraken? Foto’s of een video-opname van je afscheid? Wie zijn er aanwezig? Wens je live muziek? Zijn er bepaalde nummers die gespeeld moeten worden? Welke hapjes en drankjes passen bij je afscheid? Wil je je gasten een bedankje meegeven? En zo ja wat? Asverstrooiing als je wordt gecremeerd en op welke plek? Een grafmonument of urn. Door er in het heden over te praten met je dierbaren kun je vooraf je eigen afscheid vormgeven zoals jij het voor ogen hebt.
Praten en nadenken over sterven plus je wensen en ideeën kenbaar maken, is zinvol. Ook kan het fijn zijn om een zogenaamd boekje bij te houden met je wensen voor als je komt te overlijden. Want, des te meer je nu vastlegt des te minder moeilijke keuzes je dierbaren hoeven te maken als je komt te overlijden.
Een stervensbegeleider begeleidt mensen zo goed mogelijk in de laatste fase van hun leven. De meeste stervensbegeleiders doen dit bijzondere werk naast een andere betrekking. Als stervensbegeleider kun je:
Wil je meer weten over het vak van stervensbegeleider? Bekijk dan de opleiding stervensbegeleider.