Huilend ligt ze voorover op bed. ‘Wat is er dan aan de hand?’ Een wanhopige moeder strijkt met haar hand over de rug van haar 15-jarige dochter. Die haalt haar schouders op. Ze weet het zelf niet. Het gaat best goed op school, ze heeft leuke vriendinnen. Toch zit ze niet lekker in haar vel. Al heel lang niet. Soms is ze blij, soms juist helemaal niet. Zoals nu, ze kan alleen maar huilen. Haar moeder besluit hulp te gaan zoeken. Zo kan het niet langer. Ze zoekt op internet naar iemand die kan helpen bij mentale problemen bij jongeren. Al snel komt ze uit bij een jongerencoach.
Een jongerencoach komt regelmatig in aanraking met jongeren met mentale problemen, zoals het meisje hierboven. Pubers die niet meer weten wat ze moeten. Die zich ongelukkig voelen, soms zelfs zonder aanwijsbare reden. Pubers die niet meer naar school willen, zich niet meer durven vertonen omdat ze bang zijn gek gevonden te worden, pubers met angststoornissen, stemmingsstoornissen en ADHD. Mentale problemen zijn er legio. Soms is hulp van een psycholoog of psychiater nodig, in andere gevallen kan een jongerencoach uitkomst bieden. Een jongerencoach luistert naar de jongere. Vervolgens probeert de jongerencoach de puber weer op de rails te krijgen. Een gestructureerd leven, planningen voor huiswerk, samen activiteiten ondernemen en het sociale netwerk versterken zijn bijvoorbeeld dingen waarin een jongerencoach de jongere kan helpen. Dergelijke zaken lossen natuurlijk niet elk mentaal probleem op, maar kunnen wel bijdragen aan het hervinden van het evenwicht. Een evenwicht dat bij pubers vaak zo wankel is.
Mentale problemen komen vrij vaak voor bij jongeren. Volgens de overheid geeft 1 op de 5 jongeren aan psychische problemen te hebben, hoewel ouders dat maar bij 1 op de 6 kinderen zien. Die mentale problemen kunnen heel verschillend zijn. Problemen die bij jongeren veel voorkomen zijn: stemmingsstoornissen (depressie en bipolaire stoornissen), angststoornissen, ADHD, dwangstoornissen, eetstoornissen, posttraumatische stress-stoornissen, tics en trauma’s. Vooral de stemmingsstoornissen kunnen erg in ernst verschillen. In sommige gevallen is er een duidelijke achterliggende oorzaak, en is behandeling door een psycholoog of psychiater noodzakelijk. Maar niet iedere puber die af en toe down is moet direct naar een psycholoog. Vaak zijn daarvoor andere oorzaken aan te wijzen die relatief eenvoudig op te lossen zijn.
De hersenen van pubers zijn nog volop in ontwikkeling. Maar niet ieder onderdeel van de hersenen ontwikkelt even snel. Zo zijn de emoties eerder ontwikkeld dan het hersengebied dat verantwoordelijk is voor remmingen en rationele beslissingen. Pubers laten zich daardoor snel leiden door hun emoties. Daardoor kunnen ze in problemen komen, bijvoorbeeld door ruzie met klasgenoten of docenten. Als een puber eenmaal in de problemen zit en het risico loopt om straf te krijgen, verzandt in schoolwerk of in geldproblemen zit, lijkt een oplossing vaak ver weg. De emoties zijn sterk, het besef van het probleem is er, maar het oplossend vermogen van de hersenen is nog niet zo ver ontwikkeld dat de puber er zelf uit kan komen. Hierdoor kunnen mentale problemen ontstaan, waardoor de pubers niet meer naar school willen, hun ritme kwijtraken, alleen nog maar gamen of tv kijken en in een sociaal isolement terecht komen. Vaak willen ze er zelf wel uitkomen, maar weten ze niet hoe. Juist dan kan een jongerencoach veel goed doen, door te helpen de problemen op een rij te zetten en stap voor stap naar oplossingen te zoeken.
Waarom kunnen ouders niet helpen? Waarom moet het een buitenstaander zijn? Dat is vooral omdat pubers zich juist in de puberteit tegen hun ouders afzetten. Ze nemen niets van hun ouders aan. Bovendien zijn ouders vaak zo gebrand op het vinden van oplossingen, en willen ze daarbij ook nog eens opvoeden, waardoor de puber zich onbegrepen voelt. Een jongerencoach is een buitenstaander, iemand die juist het vertrouwen van de puber moet winnen. Want alleen als dat vertrouwen er is zal de puber zijn problemen willen vertellen. Als de jongerencoach daar goed naar luistert en oplossingen helpt zoeken die de puber ziet zitten, kan er langzamerhand verbetering ontstaan. Langzamerhand, want een mentaal probleem bij een jongere is niet in één keer opgelost. In sommige gevallen blijkt er toch een dieper psychisch probleem te zijn. In zo’n geval zal de jongerencoach de jongere alsnog doorsturen naar een psycholoog of psychiater.
Wil jij jongeren begeleiden en hen helpen bij het maken van de belangrijkste keuzes in hun leven? Kijk dan bij de opleiding Jongerencoach.
Leer hoe je als coach kinderen en ouders/opvoeders kunt begeleiden in de opvoeding en bij ontwikkelingsvraagstukken.
Leer hoe je jongeren begeleidt, zodat ze op basis van intrinsieke motivatie gezonde keuzes maken tijdens hun volwassen worden.