Gebrek aan zelfvertrouwen kan zich ook uiten op andere vlakken van je leven: je durft geen uitdagingen aan te gaan, omdat die ‘toch wel zullen mislukken’. Zo kan gebrek aan zelfvertrouwen je belemmeren in het bereiken van de doelen in je leven, is het aanleiding tot piekeren en sombere gedachten. Gebrek aan zelfvertrouwen kost daardoor veel energie en is slecht voor je gezondheid. Tijd dus om zelfvertrouwen op te bouwen.
Oorzaak van gebrek aan zelfvertrouwen
Gebrek aan zelfvertrouwen is niet geloven in je eigen kunnen. Je bent ervan overtuigd dat je minder waard bent dan anderen, je hebt het gevoel dat je niets kunt presteren en maakt je steeds zorgen over wat anderen van je vinden. Dergelijk gedrag ontstaat niet zomaar. Gebrek aan zelfvertrouwen heeft vaak een oorzaak. Het kan nuttig zijn om bij jezelf na te gaan wat de oorzaak van je gebrek aan zelfvertrouwen is, zodat je beter kunt werken aan het opbouwen van zelfvertrouwen. Enkele oorzaken kunnen zijn:
1. Je hebt (als kind) teveel negatieve reacties gehad.
Mensen geven nu eenmaal gemakkelijk kritiek. Als je veel kritiek hebt gehad op alles wat je doet, bijvoorbeeld doordat je op school de slechtste van de klas was en dat werd benadrukt of als je door je ouders niet werd gewaardeerd, heb je als kind niet geleerd te geloven in je eigen kunnen. Als je een paar keer een studie bent begonnen die je niet af kon maken door allerlei omstandigheden, is dat een gebrek aan succeservaringen, waardoor je al gauw overtuigd raakt dat je helemaal niets kunt leren. Als je een paar keer in een baan terecht bent gekomen waar je niet op je plek was en niet optimaal kon presteren, kun je al snel een gevoel hebben dat je helemaal niet kunt presteren. Dergelijke gebeurtenissen kunnen oorzaak zijn voor een gebrek aan zelfvertrouwen.
2. Het kan zijn dat je vanuit je karakter passief bent.
Je hebt vanuit jezelf niet de drive om dingen op te pakken en uitdagingen aan te gaan, maar zoekt altijd de veilige weg. Dat voorkomt weliswaar teleurstellende ervaringen die oorzaak van gebrek aan zelfvertrouwen kunnen zijn, maar het stimuleert ook je zelfvertrouwen niet. Zelfvertrouwen kun je immers opbouwen door juist wel uitdagingen aan te gaan; als je die tot een goed einde weet te brengen, kan dat je zelfvertrouwen enorm stimuleren.
3. Je hebt niet de juiste begeleiding gehad.
Als je als kind in het diepe bent gegooid, geen goede begeleiding kreeg bij het proberen van nieuwe dingen en het aangaan van nieuwe ervaringen, is er grote kans dat je vaak je neus hebt gestoten en dus veel negatieve ervaringen hebt opgedaan. Dat kan oorzaak van gebrek aan zelfvertrouwen zijn. Maar het omgekeerde kan ook gebrek aan zelfvertrouwen veroorzaken: je bent teveel beschermd, altijd aan het handje genomen, waardoor je nooit geleerd hebt uitdagingen aan te gaan en problemen op te lossen. Ook dat kan leiden tot gebrek aan zelfvertrouwen.
Zelfvertrouwen opbouwen
Of je je nu herkent in die oorzaken of niet, als je last hebt van gebrek aan zelfvertrouwen wil je daar graag verandering in brengen. Sommigen zeggen dat dat kan door elke dag voor de spiegel te staan en vijftig keer tegen jezelf te zeggen: ‘je bent waardevol, je bent het waard om er te zijn en om naar te luisteren’. Dat alleen gaat echter je gebrek aan zelfvertrouwen niet oplossen. Toch kan het een goede eerste stap zijn: als jij te weinig complimenten hebt gehad, probeer jezelf dan complimenten te geven.
Het voordeel als je dat probeert is dat je leert om goede punten van jezelf te zoeken. Dat is dan ook direct een volgende stap in de strijd een tegen gebrek aan zelfvertrouwen: maak een lijst van alle positieve eigenschappen: waar ben je goed in? Wat waarderen anderen in jou? Vraag het eens aan je familie en vrienden. Waarom waarderen ze jou? Dwing jezelf om iedere avond drie dingen te bedenken die je die dag goed hebt gedaan. Zo geef je jezelf succeservaringen.
Als je eenmaal je lijstje hebt met positieve punten van jezelf, kun je ook naar uitdagingen zoeken die bij jou passen. Als je een uitdaging zoekt met een theoretisch goede kans van slagen en je probeert je negatieve gedachten (het lukt me toch niet) opzij te zetten, dan kun je die uitdaging tot een goed einde brengen. Dat is een goede succeservaring, die je zelfvertrouwen zal verbeteren. Vermijd dingen waar je niet goed in bent, zoek situaties op waarin jij je vaardigheden in kunt zetten. En bedenk eens hoe je naar anderen kijkt: denk jij negatief over anderen, of zie je vooral hun positieve kanten? Ga er vanuit dat anderen ook van jou vooral je positieve kanten zien. Zet je gebrek aan zelfvertrouwen opzij, probeer jezelf te accepteren en blijf vooral wie je bent. Zo ben je precies goed.
Soms lukt het echter niet alleen. Dan kan een coach je helpen meer zelfvertrouwen te ontwikkelen. Een Mental Coach bijvoorbeeld motiveert mensen het beste uit zichzelf te halen. En rekent samen met jou af met psychische blokkades en mentale onrust.
