EMDR, eerste hulp bij trauma

Hoe werkt EMDR?

EMDR is gebaseerd op diverse therapeutische technieken. Het gespreksprotocol is gebaseerd op diverse cognitieve therapieën. Het essentiële element in EMDR is het continue ompolen van de aandacht: links-rechts-links-rechts. Er zijn voor die ompoling diverse technieken voorhanden:

• Ompoling door middel van oogbewegingen: de therapeut gaat met zijn vinger ongeveer 25 centimeter voor het gezicht van de cliënt heen en weer. De cliënt volgt de vinger met zijn ogen.
• Ompoling met geluiden: de cliënt krijgt een koptelefoon op. De geluiden hebben een links-rechtseffect.
• Ompoling door middel van aanraking: de therapeut klopt of duwt afwisselend tegen de linker- of rechterknie van de cliënt.

De veronderstelling van Shapiro is dat de ompoling van links naar rechts en andersom, is gebaseerd op de REM-slaap, waarbij de ogen soortgelijke bewegingen maken. Verder wordt gesproken over ‘accelerated information processing’, een versnelde informatieverwerking. Bij een psychotrauma gaat men er van uit dat de betrokkene is ‘bevroren’ in de traumatische gebeurtenis en dat de reacties op deze traumatische situatie zich blijven herhalen. Denk bijvoorbeeld aan een slachtoffer van een auto-ongeluk, die jaren later nog steeds voor elke rijdende auto angst heeft. Rationeel weet hij wel dat die angst ongegrond is, maar zijn onderbewuste is nog ‘bevroren’ in de traumatische situatie. Met EMDR kunnen deze ongegronde gevoelens, die zich in het heden blijven manifesteren, volledig worden geëlimineerd.

EMDR, het verloop van een sessie

Een EMDR-sessie bestaat uit onderstaande stappen:

1. De kennismaking, waarbij de levensloop van de cliënt ter sprake komt
2. De voorbereiding: de therapeut gaat na of de cliënt stevig genoeg in de schoenen staat. Vaak komen bij EMDR-sessies heftige emoties los. De therapeut vraagt de cliënt aan iets positiefs te denken. Op die manier creëert hij een ‘veilige haven’ voor het geval de emoties van de cliënt toch te heftig worden.
3. De cliënt formuleert een beeld van het trauma en de therapeut stelt naar aanleiding daarvan een vijftal vragen:
   -Wat denk je over jezelf in dit beeld?(negatieve cognitie)
   -Wat zou je willen denken over jezelf in dit beeld?(positieve cognitie)
   -Welke emotie voel je?
   -Wat voel je in je lichaam?
   -Hoe rot voelt dit op een schaal van 0 tot 10?
4. De desensitatie: aan de hand van het beeld en de antwoorden op de vijf vragen, start de therapeut het links-rechtswerk. Na ongeveer een minuut last de therapeut een pauze in en wordt nagegaan wat de ompoling heeft teweeggebracht.
5. De installatie: het negatieve beeld wordt gekoppeld aan een positief gevoel(de veilige haven).
6. Nabespreking
7. Evaluatie

EMDR is een krachtige therapeutische techniek bij de verwerking van PTTS. Met vrij simpele stappen kan een trauma reeds verdwijnen. Toch is het van belang hier verantwoord mee om te gaan en alleen gekwalificeerde therapeuten dit werk te laten doen.