Wat is de oorspronkelijke visie op gezondheid?
Het is goed om eens te kijken naar wat de oorspronkelijke definitie van gezondheid is.
In 1948 beschreef de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) het als volgt: ‘een staat van volledig lichamelijk, geestelijk en sociaal welzijn en niet alleen de afwezigheid van ziekte of handicap’.
Toen heerste de idealistische gedachte dat het ooit mogelijk moest zijn alle ziekten de wereld uit te bannen. Dat mede dankzij het ontdekken van de antibiotica.
Echter, sinds die tijd is er flink wat veranderd en doet de WHO-omschrijving nogal gedateerd aan.
Waarom herziening definitie gezondheid
Sinds het midden van de vorige eeuw is onder andere de gemiddelde levensverwachting gestegen, zijn er meer ziekten door veroudering en is er een toename van chronische aandoeningen. Pas je hier de WHO-definitie van gezondheid toe dan zijn er maar weinigen in de wereld die zich gezond voelen en/of zijn.
Tegelijkertijd weten we ook dat in je leven zich gebeurtenissen kunnen voordoen die effect hebben op hoe je je mentaal en fysiek voelt. Bijvoorbeeld een echtscheiding, het overlijden van een dierbare, overbelasting op je werk en/of thuis iets naars meemaken, kan je uit balans brengen en je welzijn negatief beïnvloeden.
Daarbij speelt mee dat streven naar ‘volledig welzijn’ leidt tot verdere medicalisering. Het impliceert immers dat je blijft doorbehandelen tot een toestand van compleet welbevinden wordt bereikt.
Vandaar dat de roep om een meer passende en hedendaagse omschrijving groeide. Zo werd zo’n tien jaar geleden een nieuwe en bredere visie op gezondheid ontwikkeld genaamd: positieve gezondheid. De grondlegger ervan is arts en onderzoeker Machteld Huber.
Wat is positieve gezondheid precies?
De benaming positieve gezondheid geeft al aan dat het gaat om een positieve visie op gezondheid. Het ziet gezondheid niet als een aan- of afwezigheid van ziekte, maar als het vermogen van mensen om met fysieke, emotionele en sociale levensuitdagingen om te gaan en zoveel mogelijk de eigen regie te voeren.
Met andere woorden positieve gezondheid focust zich in tegenstelling tot de oude omschrijving dus niet op hoe ziek iemand is, maar kijkt eveneens naar hoe gezond je daarnaast nog bent. Wat je allemaal nog wel kunt en/of wat het leven je nog te bieden heeft.
Het kijkt dus verder dan de ziekte of aandoening waarmee je kampt en de benodigde zorg. Je bent je ziekte niet, is de gedachte achter positieve gezondheid. Zo kun je namelijk ondanks een lichamelijke ziekte, een gezondheidsprobleem of aandoening toch welzijn ervaren.
6 pijlers van positieve gezondheid
Positieve gezondheid legt het accent dus niet alleen op een gezond lichaam. Ook zelf de regie voeren, veerkracht, aanpassingsvermogen, zinvol leven, zelfredzaamheid, een fijn sociaal leven en je mentaal goed voelen, zijn net zo belangrijk voor je welbevinden.
Op basis daarvan kwam de grondlegger van positieve gezondheid vervolgens tot de conclusie dat er 6 pijlers zijn die bepalen of je gezond bent of niet. Dat zijn:
- Lichaamsfuncties: je gezond voelen, bewegen, fitheid.
- Mentaal welbevinden: vrolijk zijn, concentreren, omgaan met verandering, jezelf accepteren.
- Zingeving: zinvol leven, levenslust ervaren, blijven leren.
- Kwaliteit van leven: genieten, lekker in je vel zitten, balans kennen
- Meedoen: sociale contacten, erbij horen, samen leuke dingen doen.
- Dagelijks functioneren: zorgen voor jezelf, kennis van gezondheid en kunnen werken.
Deze pijlers zijn vervolgens in een zogenaamd ‘spinnenwebdiagram’ verwerkt en maken vervolgens zichtbaar in hoeverre je positieve gezondheid ervaart. Het laat namelijk goed zien dat heel veel zaken bijdragen aan je gezondheid en dat je er invloed op kunt uitoefenen.
Zo kun je je dus ondanks een chronische aandoening best gezond voelen, omdat je bijvoorbeeld een leuke hobby hebt en fijne sociale contacten. Dat voelt fijn en zorgt ervoor dat je goed in je vel zit.
Anderzijds bieden de pijlers en het spinnenweb ook handvatten als je je niet gezond voelt. Je kunt achterhalen waar het niet goed gaat. De oorzaak blootleggen en ontdekken wat je echt nodig hebt om weer de regie te krijgen zodat je je gezonder voelt, meer balans ervaart en goed in je vel zit.
Hulp daarbij nodig? Door middel van (geluks)coaching kun je achterhalen wat waarde aan je leven toevoegt. Waar je een positief gevoel van krijgt, wat zin geeft aan je bestaan en dus je gezondheid bevordert. Wil jij andere mensen helpen dit te ontdekken? Dan is de cursus Coachen op positief denken wellicht iets voor jou.
Sonnevelt biedt diverse opleidingen aan op het gebied van vitaliteit en gezond leven. Neem eens een kijkje bij ons aanbod.
