De vier natuurkwaliteiten (Koud, Warm, Droog en Vocht) en de seizoenen
Lente
Tijdens de winter maken de meeste mensen, dieren en planten de beweging naar binnen en de diepte (koud) in. Het is een proces van terug naar je wortels.
En als dan eindelijk de lente komt, wordt de beweging naar Warm ingezet. Een beweging naar buiten en naar boven. Een beweging die aanzet tot acties en die een versnelling van processen geeft. Zo kun je dat wat je in de rust van de winter diep van binnen, in je wortels, hebt ontdekt, je je herinnert (nadat je de evaluatie van de herfst goed had uitgevoerd) uit gaan leven. Je hebt ineens meer energie om dingen aan te pakken. Je krijgt een prachtig idee en het wordt ineens de hoogste tijd om dat geweldige plan ten uitvoer te brengen. Soms is een voorjaarsreiniging of grote schoonmaak nog nodig om echt op gang te komen en om nog even af te rekenen met het opgeslagen wintervet of het afval dat je tegen kwam bij je reflectie en introspectie in de winter. Maar joehoe, beste wereld….. let op, want hier ben ik….ik heb iets voor jullie. Ik voeg iets toe aan deze wereld, iets dat alleen ik toe te voegen heb en waar ik een hele winter op gebroed heb…….. ik SPRING, ik kom naar je toe en laat het je zien……ik vier de lente!
Zomer
In de zomer laat de natuur zich zien in kleuren, geuren en allerlei vormen. De natuurkwaliteit Warm zorgt ervoor dat alles meer aan de oppervlakte komt en tot volle wasdom. Het wordt je zo heel duidelijk. Aan de bloemen kun je zien welke plant het is en het blad vertelt je het verhaal van de boom. De dieren en de mensen trekken er op uit, laten de wereld van hen horen en bruisen van levenslust.
Maar dan, op hele hete dagen, op het toppunt van de hitte, zien we ook een andere beweging ontstaan. Een reactie in de beweging naar Koud. Om te zorgen dat we niet te ver doorslaan in de beweging naar Warm, eten we graag verkoelende producten zoals rauwkost, salades en gebruiken we graag ijs in onze drankjes. We maken gebruik van kruiden die verkoelend werken zoals munt en lavendel. Ook onze leefstijl passen we aan: we houden siësta, zoeken de schaduw op en houden ons hoofd koel. We voelen de kentering in de natuur. We weten dat we ons nú nog kunnen vullen met de warmte van de zon, maar dat daar ook weer een einde aan gaat komen.
Als de ‘R’ in de maand komt is het dan zover. We kunnen ons nog een tijdje voeden met producten uit de natuur die veel kracht van de zon hebben opgedaan zoals druiven en pompoenen. En verder vertrouwen we erop dat we voldoende warmte hebben getankt om de komende seizoenen op te kunnen teren.
De herfst
Nadat alles in de zomer tot volle wasdom is gekomen en de natuur zichzelf volledig heeft laten zien in alle pracht en praal (Warm), is het weer tijd om (te laten) gaan. De natuur trekt zich terug (Koud). De planten laten hun vruchten en bladeren vallen en de sapstroom vertraagt. De dieren bereiden zich voor op de winter en verzamelen en verstoppen het voedsel. De mensen zie je minder op straat en vind je meer binnen in hun huizen. Ze worden bleker, de polsslag verdiept zich en ze hebben minder zin om hun bed uit te komen (Koud).
Heb je het moeilijk in deze tijd? Sta je liever in de zomerstand? Geen zin in kou en wintertijd? Realiseer je dan dat je onderdeel bent van de natuur en dat je maar beter kan meebewegen. Tegen de stroom in zwemmen kost namelijk veel meer energie en jouw energie heb je straks, als het echt koud gaat worden, nog hard nodig om warm te blijven.
In de herfst maakt de hele natuur meer en meer een beweging naar binnen. De invloed van de natuurkwaliteit Koud wordt zichtbaar in een terugtrekkende en verdiepende kracht (sapstroom vertraagd, de energie trekt zich terug in de wortels, dieren verzinken in een winterslaap). En de natuurkwaliteit Droog maakt structuren zichtbaarder en zorgt voor een concentrerende kracht (skelet van een boom wordt zichtbaar, het sap geconcentreerder, dieren leggen reserves aan op vaste plaatsen en er wordt gezocht naar de juiste schuilplaatsen). Maar voordat de natuur klaar is om de winter in te gaan moet er wel geëvalueerd worden. Want wat kan er weg en wordt los gelaten? Waarmee willen we de winter(slaap) in gaan en waar? Waarover willen we dromen en reflecteren als we straks op de bank voor het vuur komen te zitten? Laat dan los wat niet meer bij je past en waar je niets meer mee kan. Hetgeen er over blijft neem je mee, steeds dieper in je eigen wortels (Koud). En net als de rest van de natuur om je heen is het de bedoeling dat je rust neemt voor introspectie en reflectie.
De vier natuurkwaliteiten
Al zolang de bronnen het ons melden wordt er feest gevierd rond 21 december, de kortste dag van het jaar. En weet je wat daar zo bijzonder aan is? Op het punt waar het ene uiterste wordt bereikt, start een begin naar het andere uiterste. Daar waar het donkerste moment wordt bereikt, wordt het tegengestelde geboren….. het licht.
In het oude denk- en kennissysteem (Aarde, Water, Lucht en Vuur; gebaseerd op de vier natuurkwaliteiten Koud, Warm, Droog en Vocht) van de oude Grieken wordt deze dynamiek zichtbaar in het actie/reactiepatroon. Op de as Warm/Koud zien we dat waar veel Koud is, verwarming volgt en dat verkoeling volgt daar waar het heel Warm is. Voor de as Droog/Vocht geldt precies hetzelfde.
Met kerst vieren we het licht in de duisternis. We vieren het vermogen van de natuur tot actie en reactie waardoor leven mogelijk is. Deze dynamiek, dit natuurlijk vermogen, is in ieder levend wezen aanwezig. In de natuurlijke gezondheidszorg krijgt dit vermogen met recht álle zorg. Want wat blijkt? Des te zelfstandiger en effectiever dit vermogen is, des te gezonder iemand is. Binnen de natuurlijke geneeswijzen worden studenten opgeleid die de gezondheid kunnen beoordelen en kunnen beïnvloeden.
Winter
In de winter is er rust, er hoeft even helemaal niets. Weet je niet hoe dat moet? Observeer dan de natuur, ze doet het je voor. Kijk naar de plantjes, de meeste zie je niet. Kijk naar de dieren, je ziet en hoort ze veel minder nu. Kijk op straat, je ziet minder mensen nu het kouder is en er is minder reuring buiten op straat.
Neem rust. Pas je aan, aan de natuur. Eet minder, praat minder, doe minder. Wees blij met je luie billen en denk, voel, ervaar wat er diep van binnen bij je zit. Voel de waarde van de stilte, de ogen gesloten voor de rest en ja zelfs voor de ander en verzink in je eigen gedachten, gevoelens, ervaringen en herinneringen. Ontdek laagjes in de diepte en ervaar wat er is als de rest om je heen/de wereld wat stiller wordt. Om te zorgen dat we niet te ver doorslaan in de beweging naar Koud, voeden we ons nu het liefst met warme spijzen en dranken. Soepen, stoofschotels en ovengerechten zouden nu vaak op het menu moeten staan en ook kruiden die verwarmend werken zoals gember, kaneel, venkel, oregano en tijm.
En wacht nog even…….. want straks, aan het einde van de winter, ontstaat er, ogenschijnlijk uit het niets en als vanzelf een vuurtje, een ieniemienie klein vlammetje. Het wakkert je aan, je krijgt een idee, je voelt een passie, je ervaart dat je gegrepen wordt door iets, dat iets je raakt. Het is tijd voor iets nieuws, een nieuw begin, tijd om naar buiten te komen. De lente lonkt. Steek voorzichtig je grote teen naar buiten en je neus in de lucht maar wees voorzichtig want de koude is nog niet weg. Wacht nog even op meer warmte. De lente lonkt, je ruikt haar soms al maar ze is er nog niet. Wacht nog maar even……
Wil je meer leren over een vitaal leven? Neem dan eens een kijkje bij onze opleidingen en cursussen.
