Gestresst? Ziek tijdens je vakantie
Stress. Allemaal hebben we er wel een keer last van. Vooral mentale spanningen, irritaties en drukte. Van die superlange to-do-lijst, strubbelingen in je relatie tot (economische) tegenslagen en zorgen om je kinderen.
Misschien denk je wel: Even doorbijten; gaat wel weer over; straks heb ik vakantie en dan kan ik bijtanken. En vervolgens jakker je in hetzelfde duizelingwekkende tempo door. Kortom: je neemt geen tijd om tussentijds op te laden en te herstellen. Is je vakantie aangebroken? Dan plots slaat het toe. Je wordt ziek. Gaat hoesten, snotteren, krijgt de griep of een vervelende allergie steekt de kop op.
Herken je dat? Vertwijfeld vraag je je af hoe dat kan. Je neemt nu toch de tijd om op adem te komen. Je luiert, doet leuke dingen en ontspant. Dat klopt, maar simpel gezegd is dan ziek zijn de tol die je betaalt voor de aanhoudende stress van de afgelopen periode. Of beter: het negeren ervan en dat mist z'n weerslag niet. Je hebt je immuunsysteem ondermijnd en nu probeert het weer in balans te komen.
Dit gebeurt er als je stress hebt
Ongeacht wat de oorzaak van je stress is, je triggert op zo'n moment het bekende vecht- en vluchtmechanisme. Dat is evolutionair bepaald. Het beschermde je voorouders in de prehistorie en zorgde ervoor dat zij hard wegrenden of de strijd aangingen met een wild beest of rivaliserende stam dat hun pad kruiste.
Heb je stress? Dan gaan de alarmbellen in je lichaam af en het gevolg is een hormonale kettingreactie. Zo zorgt het hormoon adrenaline er onder andere voor dat je spieren aanspannen en je bloeddruk plus hartslag stijgen. Je ademhaling versneld en wordt oppervlakkiger. Bloedvaten trekken samen om geen bloed te verspillen. Je spijsvertering vertraagt en je gaat zweten om niet oververhit te raken.
Vervolgens wordt het hormoon cortisol actief. Het zorgt ervoor dat je bloedsuikerspiegel stijgt en je stofwisseling versnelt. Je hebt immers brandstof nodig om de stresssituatie het hoofd te bieden. Tegelijkertijd onderdrukt de cortisolproductie het immuunsysteem. Want, het gevaar overleven is belangrijker dan ziektekiemen bestrijden, wondjes genezen, je eten verteren et cetera.
Nee, tegenwoordig hoef je niet meer letterlijk te vluchten of te vechten, zoals je evolutionaire voorouders. Het stresssysteem daarentegen kent geen onderscheid, want zodra stress de kop opsteekt, reageert je lichaam identiek. In eerste instantie wordt je afweer versterkt tegen eventuele verwondingen en infecties. Maar, houdt de spanning aan…
Het negatieve effect van chronische stress op je immuunsysteem
Duurt je spanning kort en neem je vervolgens de tijd om te herstellen? Dan zal er weinig gebeuren. Nadat je weer helemaal tot rust bent gekomen, ga je vrolijk verder met je leven. Echter, blijf je blootstaan aan stress en laad je je batterij niet op? Dan blijft je cortisolproductie hoog en dat maakt je immuunsysteem kwetsbaar. Want, de focus ligt niet op je gezond houden, maar op overleven. Het gevolg is dat je lichaam minder goed wordt beschermd tegen allerlei ziekteverwekkers en op den duur pakt dat negatief uit voor je weerstand en gezondheid.
Zo wordt chronische stress onder andere door de overproductie van cortisol in verband gebracht met diabetes 2, overgewicht, spijsverteringsklachten, hart- en vaatziekten en zelfs kanker. Daarnaast kan de stress ervoor zorgen dat je uiteindelijk te weinig cortisol aanmaakt met als gevolg dat je afweersysteem overactief wordt en als het ware van een mug een olifant maakt. Het ziet dan het eigen lichaamsweefsel als bedreiging wat allergieën kan veroorzaken, maar ook auto-immuunaandoeningen.
Kortom: wil je, zeker in deze tijd, fit en gezond blijven en je immuunsysteem goed laten functioneren? Zorg dan dat je regelmatig herstelmomenten inplant en wees lief voor jezelf: Let op wat je eet, zorg voor genoeg slaap, beweeg dagelijks, ontspan met een wandeling buiten of een meditatie, leef in het nu (en maak je niet te veel zorgen over de pandemie), denk positief en vergeet vooral niet regelmatig te lachen.
Wil je leren de oorzaken, gevolgen en oplossingen van stress te begrijpen? Neem een kijkje bij de opleiding Stress en Burn-out Coach. Wil je werken aan jouw vitaliteit? Bekijk ons aanbod opleidingen.
