‘Ach, ik had gewoon even een heftige tijd’. Op die manier kunnen veel stressvolle situaties gebagatelliseerd worden. Voor sommigen is dat genoeg. Sommige mensen kunnen twee maanden stress wel aan. Voor anderen kunnen twee maanden net een dag te veel zijn. Ze komen overspannen thuis te zitten. Ze kunnen de probleemsituatie niet langer meer het hoofd bieden. De symptomen zijn vooral een opgejaagd gevoel en stemmingswisselingen. Overspannen zijn duurt minder lang dan een burn-out en is daarom minder ernstig. Maar ook iemand die overspannen is moet goed behandeld worden, om een burn-out te voorkomen.
Overspannen naar de huisarts
Volgens huisartsen, psychologen en bedrijfsartsen verloopt het herstel bij iemand die overspannen is in drie fasen. In de eerste fase staat acceptatie centraal. De patiënt moet accepteren dat hij of zij echt overspannen is en rust nodig heeft. Dat betekent dus ziek melden en aan anderen vertellen over de overspannenheid en de gevolgen die dat met zich meebrengt. Praten over de problemen of ze opschrijven kan in deze fase vaak helpen. Direct aan oplossingen denken heeft in dit stadium vaak geen zin, tot rust komen is het allerbelangrijkste. Dat betekent niet dat iemand die overspannen is maar niets moet gaan doen. Lichamelijk actief blijven en leuke dingen doen is heel belangrijk. Structuur in de dag speelt een sleutelrol.
Als de acceptatie er eenmaal is, is het verstandig om na de eerste twee weken eens naar de huisarts te gaan. Die kan helpen om een plan van herstel te maken, en te voorkomen dat u weer overspannen raakt. In de tweede fase van het herstel is het dan ook belangrijk om op een rijtje te zetten welke factoren het overspannen worden veroorzaakt hebben. Als de oorzaak van het overspannen worden eenmaal bekend is, is de volgende stap het zoeken naar oplossingen. De omstandigheden moeten beter worden, zodat er minder spanningen ontstaan. Dit vraagt soms moeilijke keuzes, maar kan uiteindelijk wel helpen om meer energie te krijgen. Keuzes waarbij energievretende zaken ingeruild moeten worden door zaken die energie geven.
In de derde fase moet de overspannen patiënt de bedachte oplossingen in de praktijk gaan brengen. Het werk wordt langzamerhand weer opgebouwd. Het is belangrijk dat die opbouw geleidelijk gaat, maar de opbouw moet er wel komen. Hoe langer iemand die overspannen is geweest thuis blijft zitten, hoe moeilijker het vaak blijkt te zijn om uiteindelijk wel weer aan het werk te gaan.
Hulpmiddelen
Overspannen mensen hoeven het herstel niet alleen te doen. Behalve begeleiding van de huisarts zijn er talloze andere manieren om er snel weer bovenop te komen. Zo worden er cursussen aangeboden waarin overspannen mensen begeleid worden in het maken van de juiste keuzes en in het achterhalen van de oorzaken van het overspannen zijn. Daarnaast zijn er cursussen die patiënten vooral leren nee te zeggen en assertiever te worden, om overspannenheid in de toekomst te voorkomen. Ook psychologen, maatschappelijk werkers en stress en burn-out coaches kunnen in het herstel soms een belangrijke rol spelen.
Alternatief
Naast cursussen zijn er allerlei alternatief therapeuten die mensen die overspannen zijn behandelen. Te denken valt bijvoorbeeld aan acupunctuur. Ook zijn er allerlei vormen van meditatie waarin mensen die overspannen zijn kunnen leren zich te ontspannen, bewust te worden van zichzelf en hun omgeving. Door meditatietechnieken aan te leren en thuis toe te passen kunnen mensen iedere dag tot rust komen en zo het overspannen worden voorkomen.
Leefstijl
Welke methode van genezing iemand ook kiest, overspannen zijn is een duidelijk signaal van het lichaam dat er iets in de leefstijl niet goed is. Het is dan ook zaak om de leefstijl kritisch onder de loep te nemen en zo nodig te veranderen. Als het overspannen zijn veroorzaakt is door een tijdelijke crisis in het leven is de kans dat het nog een keer gebeurd als de crisis voorbij is niet zo groot. Maar in andere gevallen kan doorgaan op de oude manier leiden tot nieuwe overspannenheid of zelfs een burn-out. Sommige mensen kiezen daarom voor antidepressiva om zichzelf op de been te houden. De bijwerkingen hiervan kunnen de klachten echter alleen maar verergeren. Bovendien zijn antidepressiva geen garantie dat een burn-out niet voor gaat komen. Verstandig en kritisch kijken naar de leefstijl en die zo nodig aanpassen is dan ook de beste manier om nieuwe overspannenheid of erger te voorkomen.
Wil je leren oorzaken, gevolgen en oplossingen van stress en burn-out te begrijpen en toe te passen? Of wil je zelf mensen helpen die kampen met stressproblemen, overspannen zijn of zelfs in een burn-out terecht zijn gekomen? Dan is de opleiding Stress en Burn-out Coach wellicht iets voor jou. Download de gratis proefles en laat je inspireren.
