Vitale mensen zorgen voor vitale organisaties en omgekeerd. Energie is er altijd en overal. Je moet alleen leren om die energie te benutten. Energie hoef je niet op te wekken, het is er al. De kunst is om de aanwezige energie vrij te maken en te gebruiken. Denk maar aan zonne-energie en getijdenenergie. Hetzelfde geldt voor mensen en organisaties. Volgens sommige Chinese filosofen krijgt ieder mens bij zijn geboorte 25 miljoen hartslagen mee. Hoe lang je daarmee doet, verschilt per individu en is afhankelijk van de levensstijl.
Een ander oosters concept is ch’i. Letterlijk betekent dat ‘adem’, maar het begrip omvat meer. Ch’i is ook energie of ‘levenskracht’. Met iedere ademhaling inhaleer je energie.
De vitaliteit van bedrijven in het Verre Oosten
In Azië hechten bedrijven veel waarde aan de gezondheid en energie van hun medewerkers. De wederopstanding van de Japanse industrie na de Tweede Wereldoorlog was in belangrijke mate te danken aan het concept ‘kaizen’, een methode voor productiviteitsverbetering, mede ontwikkeld door de Amerikaanse managementdenker William Edwards Deming. Centraal staat het idee van ‘constant and never ending Improvement’. Dit sluit aan bij de oosterse gedachte van een gestage stroom energie
waar je altijd uit kunt putten. Kaizen leert mensen de verspillingen in een proces te herkennen en te elimineren. Dichter bij huis, in Duitsland, is de kuurgedachte sinds jaar en dag een wezenlijk onderdeel van de bedrijfscultuur.
Vitaliteit is een optelsom
In Nederland wordt zelden het verband gelegd tussen de gezondheid, en dus de energie van individuele medewerkers, en de energie van organisaties. Ten onrechte, want de vitaliteit van een organisatie is een optelsom van de vitaliteit van haar leden. Als de directeur van een bedrijf vaak ziek is, blijkt het bedrijf in veel gevallen ook ongezond te zijn – en vice versa. Tachtig procent van het ziekteverzuim in Nederland heeft geen medische oorzaak. Het merendeel van de klachten is stressgerelateerd.
Doe een energiecheck
Bedrijven doen er goed aan om af en toe een energiecheck te doen van de organisatie. Dat is niet ingewikkeld, je merkt het namelijk meteen als er weinig energie binnen een organisatie is. Er worden dan fouten gemaakt, er wordt gezeurd en op de werkvloer heerst een klaagstemming. Als het merendeel van de medewerkers ‘negatief geladen’ is, gaat het mis. Zulke mensen zijn neerslachtig en pessimistisch. Ze worden omgeven door een bijna zichtbare grauwsluier. Het ergste is: negatieve energie is besmettelijk. Negatieve mensen zijn energy drains voor hun omgeving.
Geef ruimte op het werk en de vonken vliegen er vanaf
Vitale bedrijven stoppen veel energie in het optimaliseren van de eigen organisatie. Dat kan op verschillende manieren. Een paar basisregels zijn in iedere organisatie van toepassing. Zo is het belangrijk om te zorgen voor een uitdagende werkomgeving en de regelgeving tot een minimum te beperken. Te veel regeltjes maken een organisatie minder flexibel en zorgen voor onnodig verlies van energie.
Als je mensen de ruimte geeft, komt positieve energie vrij en vliegen de vonken eraf. Hoe meer er wordt gestuurd op efficiëntie en effectiviteit, hoe minder ruimte er is voor de menselijke kant. Mensen kunnen hun creativiteit niet meer kwijt en raken gefrustreerd. Vroeger was het bijvoorbeeld nog leuk om accountant te zijn. Door alle regels waar accountants tegenwoordig aan gebonden zijn, is de lol uit het beroep verdwenen.
Laat het gevoel van zekerheid en trots terugkomen
Ook zekerheid en structuur, onder meer door een heldere taakomschrijving, zijn van groot belang. Dat wordt vaak pijnlijk duidelijk tijdens reorganisaties. Mensen weten dan niet meer waar ze aan toe zijn en gaan zwalken. Daarmee gaat een hoop energie verloren. Zorg ook dat medewerkers trots zijn op hun werk en hun werkgever. Een bepalend element in trots is het gevoel dat je ertoe doet, dat je een gewaardeerd lid bent van een organisatie waarmee je belangrijke waarden deelt.
Stewardessen van de KLM hebben een sticker van KLM op hun auto. Ze zijn zo trots op hun bedrijf, dat de hele wereld het mag weten. Een TNT-medewerker is blij als hij in het buitenland een oranje bestelauto ziet. Vitale bedrijven begrijpen het verschil tussen samen werken en samenwerken. In het ene geval worden mensen gemotiveerd door eigenbelang, in het andere geval staat het gemeenschappelijk belang voorop.
Energie is van levensbelang in een organisatie
Energie is van levensbelang voor het individu en voor de organisatie. Vitale mensen zijn energieker, fitter, alerter, creatiever en stressbestendiger. Bovendien herstellen ze sneller, hebben ze een betere balans tussen werk en privéleven en leven ze langer. Vitale organisaties zijn te herkennen aan dezelfde eigenschappen. Energie opwekken is niet nodig, leren energie te benutten des te meer. Leven is energie opnemen, verwerken en weer loslaten.
Een vitaliteitsadviseur begeleidt bedrijven naar die optimale balans. Je kunt daar nu je beroep van maken. Meer over duurzame inzetbaarheid.
Lees meer over werkstress.
