Oorzaken van de vrijetijdsziekte
Naar ziek zijn in je vrije tijd is al ruim 21 jaar geleden onderzoek gedaan door hoogleraar emoties en welbevinden Ad Vingerhoets van de Universiteit Tilburg. Tijdens zijn onderzoek vond hij een aantal verklaringen:
Afwijkend leefpatroon
Ben je vrij? Dan is de kans groot dat je leefstijl anders is. Je slaapt langer of korter. Drinkt je eerste kop koffie later. Misschien drink je er juist meer of minder van dan normaal? Het gevolg kan zijn dat je bijvoorbeeld hoofdpijn krijgt. Het kan ook zijn dat je op je vrije dagen meer alcohol drinkt, omdat het je helpt ontspannen? Meer gaat roken? Ook daarop kan je lichaam reageren en je ziek maken.
Meer bewust van je lichaam
Misschien heb je een drukke en hectische baan waardoor je lichamelijke pijnklachten en vermoeidheid niet opmerkt. Heb je weekend? Ga je op vakantie? Dan voel je plots de moeheid, pijntje en kwaaltjes wel. Eenzelfde verschijnsel doet zich voor bij voetballers die pas na 90 minuten speeltijd de lichamelijke pijn voelen. Datzelfde gebeurt eigenlijk ook als je na een tijd hard werken opeens vrij bent. Lichaamssignalen worden bewuster waargenomen als de druk opeens wegvalt.
Stress
Een andere verklaring is dat je weinig plezier beleeft aan wat je doet in je vrije tijd waardoor je stress ervaart. Denk aan verplichte familiebezoekjes, met je kinderen naar sportwedstrijden, winkelen enzovoort. Dat verplichte karakter kan je gestresst maken, omdat je mee moet! Ben je ziek? Dan kom je onder die verplichtingen uit. Dat kan tot conditionering leiden. Je wordt ziek zodra je vrij hebt. Je kunt ook stress ervaren, omdat je je schuldig voelt dat je niet met je werk bezig bent. In beide gevallen is stress de bron van ziek zijn in je vrije tijd.
Ziekmakende omgeving
Kamp je met de vrijetijdsziekte? Dan kan de oorzaak ook zijn dat je op je vrije dagen wordt blootgesteld aan zogenaamde ziekteopwekkende stoffen. Denk aan pesticiden tijdens het tuinieren of verf en oplosmiddelen bij het schilderen, klussen of uitoefenen van een hobby. Of misschien breng je je vrije tijd in een vakantiehuisje door dat slecht geventileerd is. Allemaal zaken waar je lichaam op kan reageren.
Fysiologische aanpassingsproblemen
Een andere oorzaak voor de vrijetijdsziekte kan zijn dat je op fysiologisch niveau moeite hebt met de omschakeling van werk naar vrije tijd. Je adrenalineproductie is niet alleen hoog als je werkt, maar ook in je vrije tijd. Dat levert energie op die je niet nodig hebt. Gevolg is dat je afweersysteem wordt ontregeld waardoor je plots vatbaarder bent voor ziektes als je je ontspant.
Overige redenen omgekeerd Kortjakje syndroom
Vervolgens is ook bekend dat je ziekte kunt onderdrukken als je (werk)stress ervaart. Is de spanning echter voorbij? Dan word je alsnog ziek. Daarnaast kan ook je persoonlijkheid een rol spelen. Ben je een workaholic? Heb je een groot verantwoordelijkheidsgevoel, ben je perfectionistisch en/of altijd zeer betrokken? Dat maakt je stressgevoeliger omdat je geneigd bent over je grenzen heen te gaan en dat maakt je eveneens gevoeliger voor de ziekte in je vrije tijd.
Tips tegen de vrijetijdsziekte
Wil je voorkomen dat je in je vrije tijd ziek wordt? Dan is het sowieso goed te streven naar een goede balans tussen werk en privé. Onder andere door je dagelijkse werkstress te minimaliseren. Bijvoorbeeld door prioriteiten te stellen en niet tot ’s avonds laat (thuis) door te werken. Neem de tijd om regelmatig even te ontspannen. Beweeg, onderneem activiteiten die je écht leuk vindt en energie geven. Of… pak een hobby op. Zorg verder voor voldoende nachtrust, eet gezond en matig je koffie- en alcoholconsumptie.
Wat ook een prima remedie is om aan het begin van je weekend en vakantie te sporten. Lichamelijke inspanning zorgt ervoor dat je lijf overtollige adrenaline wegwerkt. Er worden dan namelijk feelgood endorfines aangemaakt waardoor je je fijner voelt en energie opdoet. Bovendien komt zo je natuurlijke afweer minder onder druk te staan.
Sonnevelt verzorgt opleidingen op het gebied van vitaliteit en gezonde levensstijl. Van al onze opleidingen bieden we proeflessen aan. Je kunt ze hier gratis downloaden. We wensen je veel inspiratie toe!
