Het missen van levenslust
Bij een depressie is één van de grootste problemen dat iemand nergens zin in heeft. Een depressiepatiënt zit niet lekker in zijn vel, is niet vrolijk en ligt vaak het liefst de hele dag in bed of voor de televisie. Door echter binnen te blijven en niets te ondernemen, neemt de levenslust meestal alleen maar verder af. De hersenen krijgen geen nieuwe prikkels, de patiënt beleeft geen leuke dingen. Terwijl nieuwe ervaringen, leuke gebeurtenissen of een gezellig contact juist nodig zijn voor levenslust. Dergelijke dingen kunnen leiden tot de aanmaak van geluksstoffen in de hersenen, zoals endorfine en dopamine. Die geven de patiënt een goed gevoel. Waardoor die de depressie misschien even vergeet en ergens van kan genieten.
Meer dan gebrek aan levenslust
Bovenstaande zou je het idee kunnen geven dat iemand die in een depressie zit zichzelf gewoon streng moet toespreken en eruit moet gaan. Dan lossen alle problemen zich vanzelf op. Niets is echter minder waar. Er is bij een serieuze depressie wel degelijk meer aan de hand dan een gebrek aan levenslust. Depressie uit zich naast een gebrek aan levenslust ook in slaapstoornissen, gebrek aan concentratie, pessimistische gedachten, prikkelbaarheid, vermoeidheid en gebrek aan eetlust. Als deze symptomen langer dan twee weken aanhouden spreken we van een depressie.
Oorzaken van depressie
Iemand die depressief is kiest daar niet zelf voor. Depressie kan veroorzaakt worden door traumatische ervaringen, overmatige stress en perfectionistische karaktereigenschappen. In sommige gevallen is er aantoonbaar iets mis met het zenuwstelsel. Vaak spelen ook erfelijke factoren een rol.
Over de precieze oorzaken van depressie is niet veel bekend. Men vermoedt dat het samenhangt met de afgifte en opname van neurotransmitters zoals dopamine en serotonine. Dat is echter heel moeilijk aan te tonen, omdat je de aanwezigheid van die neurotransmitters bij levende personen niet kunt meten.
De pil voor levenslust
Om goed te kunnen functioneren is het terugkrijgen van levenslust voor een depressiepatiënt erg belangrijk. Zodat de levenslust de kracht en energie geeft om weer dingen te ondernemen en aan het werk te gaan. Die levenslust terugkrijgen is echter niet eenvoudig. Zolang immers niet bekend is wat de oorzaak is van het verlies van de levenslust, is een geneesmiddel moeilijk te ontwikkelen. Toch zijn er wel medicijnen te krijgen: antidepressiva. Antidepressiva is een verzamelnaam voor een grote groep medicijnen, die, zoals de naam al zegt, de depressie tegen moeten gaan.
Jarenlang werden vooral drie groepen antidepressiva gebruikt: de tricyclische antidepressiva (TCA’s), zoals amitriptyline en clomipramine, de selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI’s) zoals fluoxetine en citalopram, en de mono-amino-oxidaseremmers zoals fenelzine en tranylcypromine. TCA’s blokkeren de heropname van serotonine en noradrenaline, zodat deze neurotransmitters langer hun signaal blijven doorgeven aan de zenuwcellen, waarmee het effect van het goede gevoel wordt versterkt.
SSRI’s hebben vrijwel dezelfde werking op serotonine, maar werken niet op noradrenaline. Mono-amino-oxidaseremmers remmen het enzym dat noradrenaline, dopamine en serotonine afbreekt. Ook daarmee blijvent er dus meer neurotransmitters bij de zenuwcellen aanwezig om de zenuwcellen te stimuleren. Deze middelen hebben echter vele bijwerkingen. inmiddels bestaan er ook andere antidepressiva - bijvoorbeeld flupentixol - dat de dopaminereceptoren in de hersenen blokkeert en mirtazapine, dat gebruikt wordt bij behandling van ernstige depressie.
Andere therapieën
Het slikken van medicijnen is zelden of nooit genoeg bij de behandeling van depressie. Vaak wordt het gebrek aan levenslust deels ook veroorzaakt door spanningen of andere redenen waardoor een patiënt zich teveel zorgen maakt en blijft piekeren. In zo’n geval kunnen ook gesprekken met een psycholoog nodig zijn. De patiënt leert zijn problemen te relativeren en aan te pakken en krijgt op die manier eerder zijn levenslust weer terug.
Ook lichttherapie kan in sommige gevallen helpen de levenslust terug te krijgen. Vooral bij een najaars- of winterdepressie - die deels veroorzaakt wordt door gebrek aan zonlicht - kan dagelijkse behandeling met een daglichtlamp uitkomst bieden. De daglichtlamp heeft veel feller licht dan een gewone lamp, waarmee aldus het zonlicht nagebootst wordt. Daarnaast worden ook met therapieën zoals energetische therapie en acupunctuur goede resultaten geboekt om depressieve patiënten hun levenslust terug te geven.
In de opleiding Vitaliteitscoach draai het allemaal om vitaliteit en levenslust. Je leert hoe voeding en stress van invloed zijn op zowel de lichamelijke als de geestelijke gesteldheid en hoe je hierin een optimale balans kunt krijgen.
