Waarom heb je vet nodig?
Wil je een paar kilootjes kwijt? Schrap dan niet rigoureus alle vetten uit je dagelijkse menu, want ze zijn belangrijk voor je gezondheid.
Vetten zijn een bron van energie evenals eiwitten en koolhydraten. Ze leveren brandstof om je dagelijkse bezigheden te kunnen doen. Vet dat je niet verbruikt, wordt opgeslagen als lichaamsvet voor later. Bijvoorbeeld als je plots in een situatie terechtkomt dat er geen voedsel is. Maar, ook om je warm te houden en om je organen te beschermen. Daarnaast zorgt vet in je lijf ervoor dat je bepaalde vitamines binnenkrijgt. Het gaat hier om de zogenaamde vet-oplosbare vitamines A, D, E en K. Die krijg je binnen via je voeding.
Vervolgens leveren vetten bouwstenen voor je lichaamscellen, beschermen het lichaam tegen ongewenste indringers en zijn betrokken bij het reguleren van je hormoonhuishouding. Verder krijg je door het eten van goede en gezonde vetten linolzuur en alfalinolzuur binnen. Die hebben een positief effect op je cholesterolniveau en zijn gunstig voor hart- en bloedvaten. Kortom, geen vetten meer eten is geen gezonde manier om af te vallen. De kans is groot dat je allerlei tekorten oploopt met alle gevolgen van dien.
Wat zijn gezonde vetten?
Wil je afvallen zonder je gezondheid te schaden? Dan helpt het wanneer je weet welke soorten vetten er zijn. Want, zoals bekend is het ene soort vet het andere niet. Een overzicht.
Verzadigde vetten
Deze zijn hoofdzakelijk van dierlijke oorsprong. Ze blijven op kamertemperatuur stevig ofwel: gestold. Je vindt het in onder andere volle melk(producten), vet vlees(waren), cacao, sauzen, koek, snacks en zoutjes, maar ook in enkele plantaardige producten zoals palmolie en kokosvet.
De verzadigde vetten krijg je binnen via je dagelijkse voeding. Soms ongemerkt en dan worden het ook wel ‘verborgen vetten’ genoemd. Verzadigde vetten zijn over het algemeen ongezond. Want, ze verhogen onder andere je slechte cholesterol (LDL) en zo de kans op hart- en vaatziekten. Daarbij worden verzadigde vetten moeilijk afgebroken. De overschotten worden opgeslagen als lichaamsvet. Het beste is deze vetten te mijden. Want, je lichaam kan ze zelf aanmaken uit onder andere vetten en koolhydraten.
Onverzadigde vetten
Dit zijn vetten die veelal plantaardig van oorsprong zijn en op kamertemperatuur vloeibaar. Vaak krijgen ze ook de naam oké-vetten mee en hebben meestal een duidelijke functie in je lichaam. De bekendste onverzadigde vetten zijn de omega 3, 6 en 9 vetzuren. Hierbij vallen de omega 3 en 6 onder de meervoudige onverzadigde vetten oftewel: essentiële vetten. De reden daarvoor is dat je lichaam die niet zelf kan produceren. Je moet die uit je voeding halen. Overigens krijg je tegenwoordig voldoende omega 6 – ook bekend als linolzuur – binnen als je gevarieerd en gezond eet. Want, het wordt aan heel veel voedingsproducten toegevoegd. Omega 9 daarentegen behoort tot de enkelvoudige vetten. Deze zijn niet-essentieel, omdat je lichaam die zelf kan aanmaken. Echter, voorwaarde is wel dat je voldoende essentiële vetten binnenkrijgt.
Grofweg kun je stellen dat je de enkelvoudige onverzadigde vetten in zaden, noten, olijven en avocado’s aantreft. De meervoudige vetzuren vind je in zaden, lijnzaad-, sesam-, saffloer en tarwekiemolie. Maar ook in walnoten en allerlei vette vissoorten. Sardientjes, tonijn, haring, ansjovis, makreel en zalm.
Transvetten
Deze vetten behoren tot de onverzadigde vetten, maar zijn niet goed voor je gezondheid. Transvetten zijn zelfs nog ongezonder dan verzadigde vetten. Het is eigenlijk plantaardige olie die kunstmatig harder wordt gemaakt. Je treft het onder andere aan in margarines, frituurvet, bak- en braadvetten, koekjes, gebak enzovoort. Je herkent het op voedingsetiketten aan de naam: gehard vet of gedeeltelijk gehard vet.
Tips afvallen met gezonde vetten!
Wil je gezond afvallen? Ga dan in elk geval voor een gezond en gevarieerd eetpatroon met verse producten. Vervang ongezonde, verzadigde vetten door onverzadigde varianten. Die geven je een vol gevoel, zorgen voor energie en zijn goed voor hart- en bloedvaten. Bijgaand nog enkele tips:
- Kies voor extra vierge olijfolie. Gebruik deze bij voorkeur koud en in salades. Stap voor bakken en braden over op bijvoorbeeld biologische roomboter van gras gevoerde koeien. Of kies voor ghee. Dit is geklaarde boter en bevat geen zout, eiwitten en vocht meer.
- Zet 2 keer per week vette vis op je menu. Kies bijvoorbeeld voor zalm dat rijk is aan omega 3 vetzuren. Sowieso goed voor je cholesterol plus hart- en bloedvaten. Maar, het remt ook ontstekingen, is goed voor je weerstand en heeft een gunstige invloed op de hersenen.
- Eet vaker een avocado. Evenals vette vis bevat een avocado ook gezonde vetten, zoals omega 3. De vrucht geeft je een verzadigd gevoel en is goed voor je bloedsuiker.
- Neem noten en zaden als tussendoortje. Want, dit is eveneens een goede omega 3-leverancier. Verder zitten er vezels en eiwitten in.
- Vermijd verder stress, want dat wakkert juist je trek naar die ongezonde vetten aan. Ga liever sporten. Dat bestrijdt stress en helpt je gewicht te verliezen.
- Schrap kant-en-klare koekjes, gebakjes en dergelijke. Bereid die nu en dan zelf op een gezonde manier.
- En tot slot: Laat junkfood staan!
Wil je meer leren over gezonde voeding? Neem dan eens een kijkje bij onze Opleidingen Gezondheidscoaching.
