Stress is een vorm van spanning in ons lichaam die optreedt bij mensen en dieren als reactie op een prikkel. Stress uit zich lichamelijk en/of geestelijk. Zo zijn er in ons leven vier niveaus van stress te onderscheiden. In grote lijnen betekent dit stress door de maatschappij, de werkorganisatie, de thuissituatie en als allerbelangrijkste, stress die ontstaat door de persoon zelf. Om invloed te hebben op stress dienen we ons bewust te worden van de oorzaken van stress. Het is dan van belang dat we signalen van spanning leren herkennen, erkennen en accepteren om deze vervolgens te kunnen bestrijden. Dit zodat we ons weer goed voelen, langer gezond blijven en gelukkig kunnen zijn met onszelf en met anderen.
Stress en de mens, in vergelijking met een elastiek
We kunnen onszelf vergelijken met een elastiek. In tijden van rust en ontspanning is het elastiek flexibel en uitrekbaar. Als het elastiek wordt opgerekt, staat er spanning op en is het elastiek niet meer flexibel en ontspannen. Gebeurt dit een hele lange tijd, dan raakt de rek eruit en kan het elastiek knappen. Zo werkt ons lichaam en onze geest ook. In tijden van langdurige stress raakt ons lichaam uitgeput en raken we ook mentaal en emotioneel uitgeput. We kunnen ons niet meer flexibel en vrij bewegen, denken en voelen. Is het zover gekomen dan hebben we niet goed naar de signalen geluisterd, wat voor ons van belang is om ons goed te voelen. We dienen zoals eerder vermeld bewust te zijn van wat van belang is voor ons.
Onze innerlijke veerkracht
Onze innerlijke veerkracht/ vitaliteit kunnen we creëren door aandacht te geven aan een zestal zaken, verdeeld naar fysieke veerkracht en geestelijke veerkracht.
Fysieke veerkracht: voldoende herstelmomenten, regelmatig bewegen en gezonde voeding.
Geestelijke veerkracht: zinvol leven, ondersteunende sociale contacten en positief denken.
De belangrijkste is zingeving geven aan ons leven. We dienen onszelf af te vragen wat voor ons belangrijk is om te doen in ons leven dat we zelf mogen en kunnen bepalen. Zolang onze innerlijke veerkracht/ vitaliteit groter of gelijk is aan alle objectieve en subjectieve druk, dan kunnen we dagelijks een gezond en gelukkig leven leiden.
Stress en objectieve druk
We verstaan onder objectieve druk alle belasting op onze geest en lichaam, ontstaan door druk van buitenaf. Dit zijn situaties, activiteiten of gebeurtenissen die ons leven vullen en waar wij al dan niet een keuze in hebben, zoals bijvoorbeeld burenoverlast terwijl we in een koophuis wonen.
Stress en subjectieve druk
Onder subjectieve druk verstaan we niet reële gedachten. Vaak zijn dit automatische gedachten ontstaan uit een eerdere ervaring. Bijvoorbeeld: “Ik ben te stom hiervoor.’’ Zodra we deze remmende/ negatieve gedachten loslaten en kijken naar wat er daadwerkelijk is en dus in het hier en nu zijn, dan merken we dat de spanning wegvloeit. We zullen dan gaan ervaren dat we keuzemogelijkheden hebben.
De kwaliteit van ons leven wordt bepaald door de kwaliteit van onze vragen
Door het stellen van een positief bekrachtigende vraag, kunnen we een vastzittend dilemma weer in beweging krijgen. We creëren hierdoor ruimte in ons innerlijk, waardoor er keuzemogelijkheden ontstaan, dus mogelijkheden. Bijvoorbeeld: ik ben niet gelukkig in mijn relatie. Hoe kan ik mijn partner beter ondersteunen? Hoe kan ik mijn liefde nog beter uiten?
Luisteren kan veel zeggen
Als we leren stilstaan bij onze gevoelens en deze bewust zullen ervaren, zullen wij leren beredeneren wat echt belangrijk voor ons is. Het stellen van de juiste vragen kan dan beginnen om invloed te kunnen uitoefenen op de hoeveelheid stress die we dagelijks ervaren.
In de opleiding Stress en Burn-out Coach leer je oorzaken, gevolgen en oplossingen van stress en burn-out te begrijpen en toe te passen. Download een gratis proefles.
Geschreven door oud-student Denny Maassen.
