Wat zijn hormonen nu precies?
Hormonen zijn chemische stofjes die verantwoordelijk zijn voor allerlei grote en kleine processen in je lichaam. Ze vertellen weefsels en organen wat te doen, wanneer en hoelang.
De hormonen worden van nature aangemaakt door bepaalde hormoonklieren (endocriene klieren). Ze verspreiden zich vervolgens via je bloed naar de plaats waar ze werkzaam zijn. Daar aangekomen zetten de hormonen de cellen aan tot actie. Zijn de hormonen niet meer nodig? Dan worden ze door je lever afgebroken.
Klieren die hormonen produceren tref je aan in je hoofd, nek, romp en geslachtsorganen. Enkele voorbeelden hiervan zijn onder meer: de hypofyse (een klier in de hersenen), de schildklier, de bijnieren, de alvleesklier, de eierstokken en de zaadballen.
Wat doen hormonen in je lichaam?
Hormonen spelen een belangrijke rol in hoe je lichaam functioneert. Ze zorgen er namelijk voor dat allerlei processen soepel verlopen.
Zo sturen je hormonen onder meer diverse lichaamsfuncties aan. Enkele voorbeelden daarvan zijn je lichaamstemperatuur, bloeddruk, hartslag, slaap- en waakritme, spijsvertering en stofwisseling. Ook zijn ze van essentieel belang voor je groei, ontwikkeling plus de voorplanting. Verder beïnvloeden hormonen onder andere je gevoel en gedrag. Kortom, hormonen zijn van levensbelang. Ze hebben invloed op je hele lichaam en bepalen grotendeels hoe gezond je bent en hoe fit je je voelt.
Belangrijke hormonen en wat die doen
Alles bij elkaar zijn er wel meer dan honderd hormoonstofjes in het lichaam actief met allemaal een eigen functie. Hieronder een aantal belangrijke hormonen en wat die hormonen doen in je lijf.
Insuline
Je alvleesklier – in de eilandjes van Langerhans – maakt het hormoon insuline aan. Dit hormoon regelt de bloedsuikerspiegel en zorgt ervoor dat het glucosegehalte in je bloed niet te hoog wordt. Maak je te weinig insuline aan of is je lichaam er ongevoelig voor? Dan blijft de glucose achter in het bloed waardoor de bloedglucose stijgt en er diabetes type 2 kan ontstaan.
Thyroxine
De schildklier maakt onder andere het hormoon thyroxine aan. Het stimuleert de stofwisseling door organen aan te zetten meer energie te verbruiken. Heb je te weinig van het hormoon? Dan is er sprake van een traag werkende schildklier en dat leidt vaak tot gewichtstoename. Werkt je schildklier daarentegen te snel dan heb je te veel thyroxine in je bloed en dat zorgt vaak voor gewichtsverlies.
Oestrogeen
Oestrogeen is het vrouwelijke geslachtshormoon dat in de eierstokken wordt afgescheiden. Het is onder meer betrokken bij de groei en ontwikkeling van de vrouwelijke geslachtskenmerken, menstruatiecyclus en zwangerschap. Verder reguleert het de bloeddruk en cholesterol. Oestrogeen komt ook wel in kleine hoeveelheden in het mannelijk lichaam voor. Tijdens de pubertijd kan dat soms tot (vaak tijdelijke) borstgroei leiden.
Testosteron
Dit is het mannelijke geslachtshormoon dat wordt aangemaakt in de testikels. Het hormoon is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de geslachtskenmerken bij de man, de voorplanting en spermaproductie. Overigens maken vrouwen in kleine hoeveelheden ook testosteron aan. Het hormoon stimuleert zowel bij mannen als bij vrouwen het libido en bevordert de aanmaak van onder andere spieren.
Groeihormoon
Dit hormoon wordt geproduceerd door de hypofyse. Het is een klein orgaantje ter grootte van een erwt dat onder de hersenen hangt. Het is onder andere verantwoordelijk voor gezonde botten, het bevordert de spiervorming en kan de hoeveelheid lichaamsvet verminderen. Ook is het verantwoordelijk voor de haargroei en groei van je organen. Voorts beïnvloedt het hormoon je concentratievermogen en geheugen. Tot slot zorgt het ervoor dat je nieren water en zout vasthouden, zodat je lichaam de juiste hoeveelheid water bevat.
Cortisol
Dit heet ook wel het stresshormoon. Je bijnieren maken het aan als je stress – mentaal of fysiek – ervaart. Het geeft je extra energie, zodat je langere tijd hard kunt werken en meer kunt presteren. Verder versnelt het je reactievermogen, verhoogt het je pijngrens en werkt het ontstekingsremmend. Ervaart je lichaam te lang stress en blijven de cortisolwaarden hoog? Dan loop je het risico dat je lichaam geen aandacht en energie besteedt aan andere belangrijke lichaamsfuncties en/of -processen. Gevolg is dan dat je gezondheidsklachten kunt krijgen. Van slaapproblemen, darmklachten en verminderde afweer tot een depressie, overspannenheid en zelfs een burn-out.
Dit is maar een kleine greep uit de lijst van hormonen en wat ze doen in je lichaam. Meestal is het systeem in evenwicht. Echter, wordt de hormonale balans verstoord? Door bijvoorbeeld een ongezonde eet- en leefstijl? Dan kan dat leiden tot allerlei gezondheidsklachten en aandoeningen.
Wil je precies weten hoe hormonen en gezondheid elkaar beïnvloeden? Bekijk de opleiding Trainer Hormoonfactor.
