Een reactie van ons lichaam op de omgeving
Koude voeten zijn een heel normale reactie van ons lichaam op de omgeving. De meest voorkomende oorzaak van koude voeten is heel voor de hand liggend: kou. Als het koud is moet ons lichaam hard werken om de vitale organen warm te houden. De bloedvaten in handen, voeten, oren en neus vernauwen zich, zodat er minder bloed doorheen stroomt. Net als bij stress, komt het bloed terecht in de torso, waar het alle belangrijke organen goed warm houdt. Zonder vingers kan je immers blijven leven, maar niet zonder hart.
Het fenomeen van Raynauld: extreem koude voeten
Soms is de reactie op kou echter zo sterk dat er gesproken wordt van een aandoening. Bij mensen met het fenomeen van Raynauld werkt het mechanisme om de warmte binnen te houden te goed. Bij kou of stress knijpt hun lichaam de bloedvaten naar handen en voeten helemaal af, zodat er geen zuurstof meer in de ledematen kan komen. De vingers en tenen worden spierwit. Na een tijdje treedt er een gebrek aan zuurstof op, waardoor de vingers en tenen helemaal blauw worden. Als er weer bloed in de handen en voeten wordt toegelaten, worden ze spontaan knalrood. Het fenomeen van Raynauld kan behoorlijk pijnlijk zijn en op de lange termijn kunnen de vingers en tenen kracht verliezen. Dit fenomeen komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen - waarom is niet bekend. Er is geen effectieve medicatie voor het fenomeen van Raynauld maar de meeste patiënten komen een heel eind door goed op te passen. Zo kunnen ze thermisch ondergoed aanschaffen en als het koud is altijd handschoenen aandoen. Meditatietechnieken kunnen helpen om stress-gerelateerde symptomen te bestrijden.
Koude voeten door te weinig ijzer
Net als bij Reynaulds fenomeen komt een gebrek aan ijzer vaker voor bij vrouwen dan bij mannen en ook dat zorgt voor koude voeten. Een ijzertekort is meestal het gevolg van bloedverlies of een slecht voedingspatroon. Het tekort leidt tot een lagere lichaamstemperatuur, te beginnen bij de handen en voeten. Dat komt omdat de schildklier ijzer gebruikt om via verschillende hormonen de lichaamstemperatuur te reguleren. Is er te weinig ijzer, dan kan de schildklier niet genoeg hormoon aanmaken en krijgt een patiënt het koud. Vaak helpen ijzersupplementen of een simpele verandering in voedingspatroon. Een beetje spinazie of een portie vis kan wonderen doen.
Koude voeten door te veel vet
Ligt de oorzaak van je koude voeten niet bij een gebrek aan ijzer, dan wordt het tijd om de doorbloeding te testen. De eerste symptomen hiervan zijn namelijk koude voeten en handen. Vaak kom de slechte doorbloeding door de opbouw van een vetlaag in de aderen. Deze vetlaag vernauwt de doorgang waar bloed doorheen kan. Hierdoor komt er te weinig bloed in de handen en voeten, met kou als gevolg. Het is hier oppassen geblazen, want in een gevorderd stadium kan een gebrekkige doorbloeding erg vervelende gevolgen hebben. Men kan last krijgen van hartproblemen, schade aan de organen, een beroerte en nierproblemen. Ook hier is een verandering van dieet aan de orde. Minder vet is het devies en meer beweging zal ook de doorbloeding helpen.
Koude voeten door zenuwschade
Mocht geen van de bovenstaande redenen de koude voeten veroorzaken, dan kan zenuwschade de oorzaak zijn. Polyneuropathie (schade aan meerdere zenuwen) komt in enkele gevallen door een aangeboren aandoening maar wordt meestal veroorzaakt door diabetes. Polyneuropathie begint in de handen en voeten. Eerst krijgen patiënten een branderig gevoel in de ledematen, gevolgd door gevoelloze koude voeten en handen. De grote hoeveelheid suiker in het bloed reageert met allerlei enzymen die uiteindelijk schade aan de bloedvaten veroorzaken. De suiker maakt het bloed bovendien stroperig, waardoor het minder goed doorstroomt. Vaak werken de slechte doorbloeding en de zenuwschade samen en maken zo de problemen erger.
Hoewel koude voeten en handen veel verschillende oorzaken hebben, is de symptoombestrijding bij alle ziektes hetzelfde: opwarmen. Ga dicht tegen je geliefde aanliggen, want huid-op-huidcontact maakt met de kou snel korte metten. Een geliefde lauwwarme kruik werkt natuurlijk ook prima. En trek altijd handschoenen aan als je naar buiten gaat in de winter.
In de opleiding Voetreflexzonetherapeut leer je hoe je de voeten het best masseert voor een optimale vitaliteit van het gehele lichaam.
