Stress mobiliseert het lichaam
Het zal je alert maken en je lichaam in staat van paraatheid brengen. Je hart gaat sneller kloppen, je gaat meer transpireren tegen oververhitting, je bloeddruk gaat omhoog, je bloedsuikerspiegel verhoogt voor meer energie en je immuunsysteem zal worden uitgeschakeld, zodat je energie niet afgeleid kan worden door ontstekingsprocessen, evenals dat je spijsvertering zal worden stopgezet, zodat je niet net onder het rennen honger krijgt en moet stoppen om een aardappel uit te graven. Nu kan je dus heel hard wegrennen voor de grote boze leeuw.
Wanneer je dan aankomt in je veilige grot, kan je hier bijkomen en uitrusten. Alle processen die eerder in gang gezet zijn zullen zichzelf nu weer in balans brengen. Je lichaam zal afhankelijk van de inspanning meer of minder tijd nodig hebben om te herstellen en vervolgens kan je het stuk weer rustig teruglopen naar je steen en daar, dankbaar dat je nog leeft, weer in het zonnetje gaan zitten.
Dit proces is de natuurlijke manier van ons lichaam om op stress te reageren. Echter in ons dagelijks leven, dat van de moderne mens, komen wij zelden in dit soort levensbedreigende situaties terecht.
Deze reactie kan heel nuttig zijn; we kunnen ons dan beter concentreren en zijn alerter in situaties waarin we dat nodig hebben. Bijvoorbeeld bij een presentatie geven voor een groep onbekende mensen, op vakantie gaan, examen doen, maar ook verliefdheid of je trouwdag kan een stressvolle gebeurtenis zijn. Zolang je lichaam daarna voldoende hersteltijd krijgt zijn dit gezonde situaties.
Overgestimuleerd door stress
Er zijn op dit moment ontelbaar veel prikkels in de wereld die stress kunnen veroorzaken. Ook onzekerheid, niet gehoord worden, frustratie, afwijzing, het in de file staan of het niet kunnen betalen van je hypotheek, confrontaties met collega's, storende telefoontjes etc. Deze situaties hebben meestal niet een bijbehorende lichamelijke inspanning waar het lichaam zich op moet voorbereiden, echter doet ons lichaam dit wel en zal het hetzelfde reageren als in een levensbedreigende situatie.
Doordat er aan deze laatste voorbeelden soms geen duidelijk 'eindpunt' zit, er meerdere dingen achterelkaar plaatsvinden of doordat situaties langduriger kunnen zijn, zal het lichaam ook langduriger in deze staat van alertheid verkeren. Het lichaam heeft daardoor geen moment van herstel en dat kan op den duur leiden tot uitputting. In deze situatie verandert de gezonde stressrespons in een ongezonde staat waarbij het lichaam uit balans is. Deze staat kan leiden tot hoge bloeddruk, diabetes, spijsverteringsproblemen, chronische vermoeidheid, verminderde zin in seks, slecht slapen, snel geïrriteerd zijn, rusteloosheid, veel klagen en zuchten, paniekreacties, etc.
Wat gebeurt er met ons lichaam tijdens stress?
Wat gebeurt er nu precies in ons lichaam? Dit proces is voornamelijk hormonaal. Zodra onze hersenen een bedreiging registreren zal de amygdala, een amandelvormig orgaantje in de hersenen, alarm slaan, met als gevolg dat er adrenaline en noradrenaline geproduceerd worden in de bijnieren. Deze hormonen hebben een zeer snelle werking, je hartslag etc. gaat dus direct omhoog. Vervolgens wordt er door de bijnieren ook het hormoon cortisol aangemaakt, dit heeft een langzamere werking en is er om langer durende stresssituaties beter vol te kunnen houden. Zo hebben we wel eens gehoord van mensen die wanneer ze op vakantie gaan pas ziek worden. Onder langdurige stress zal het immuunsysteem onderdrukt blijven, dit zal zich pas bij een moment van ontspanning, zoals op vakantie, weer herstellen.
Wanneer de cortisolspiegel chronisch verhoogd raakt kan dit leiden tot een algehele ontregeling van het hormoonsysteem en maakt dit een belangrijke oorzaak van de vele hedendaagse stressgerelateerde klachten en gezondheidsproblemen.
Er wordt dus een proces in gang gezet bij elke stressvolle situatie. Dit brengt je lichaam uit balans. Het is dus van groot belang dat je daar voldoende herstelmomenten tegenover zet om deze natuurlijke reactie op stress gezond te houden.
Het is het dus belangrijk voldoende rust te nemen en plezier te hebben. Ik zou graag een recept mee geven met stappen om uit te voeren, maar je bent je eigen guru en niemand anders dan jijzelf weet beter wat jou stress, rust of plezier geeft. Durf naar je zelf te luisteren en geef vaker toe aan de dingen die jij echt leuk vindt om te doen. Wat voor stress ervaar jij op dit moment? en wat heb je nodig om weer in balans te komen?
