Superfoods
Superfoods zijn natuurlijke voedingsmiddelen die veel gezonde voedingsstoffen bevatten en al eeuwenlang gebruikt worden als ‘geneeskrachtig’. De laatste jaren worden ze steeds populairder, en wordt van steeds meer superfoods de werking nauwkeurig omschreven. Zo zijn er superfoods die ontgiften, die de weerstand stimuleren en pijn en vermoeidheid tegengaan. Sommigen van die superfoods herstellen dus ook de hormonale disbalans. Om te begrijpen hoe dat werkt, moet eerst duidelijk worden hoe een hormonale disbalans ontstaat.
Ontstaan van hormonale disbalans
De regulatie van hormonen in ons lichaam is een zeer ingewikkeld proces. De meesten worden gereguleerd vanuit de hypothalamus, een klein orgaantje onderin de hersenen. Deze hypothalamus krijgt informatie uit het bloed en de hersenen, en stuurt die informatie door naar de hypofyse. In de hypofyse worden in reactie daarop diverse hormonen gemaakt, die op hun beurt weer andere organen aansturen. Belangrijke hormoonroutes zijn:
- Geslachtshormonen: de hypofyse produceert LH en FSH. Deze hormonen stimuleren bij mannen de testis tot de aanmaak van testosteron, en bij vrouwen de eierstokken tot de aanmaak van oestrogeen. Aanwezigheid van oestrogeen en testosteron in het bloed remt de aanmaak van LH en FSH in de hypofyse weer. Zo blijven deze hormonen constant in balans; zakt de bloedwaarde van deze hormonen weer, dan zal de hypofyse weer gestimuleerd worden om nieuwe LH en FSH te maken, tot er weer genoeg is. De geslachtshormonen zorgen voor de rijping van geslachtscellen, het ontstaan van geslachtskenmerken en seksueel gedrag.
- Schildklierhormonen: de hypofyse produceert thyroxine, dat in de schildklier zorgt voor de aanmaak van schildklierhormoon. Ook dit hormoon remt weer de aanmaak van thyroxine in de hypofyse, zodat er geen overschot aan schildklierhormoon in het lichaam terecht komt. Deze hormonen regelen veel celprocessen en groei. Tekort hieraan leidt tot een trage stofwisseling, een overschot aan schildklierhormoon leidt tot een te snelle stofwisseling.
- Stresshormonen: de hypofyse maakt ACTH, dat op zijn beurt de bijnieren stimuleert tot de aanmaak van cortisol. Cortisol zorgt voor een hogere hartslag en bloeddruk, waardoor het lichaam optimaal kan presteren. Daarbij worden andere lichaamsfuncties uitgeschakeld. Ook de aanwezigheid van cortisol remt de hypofyse, zodat ook hiervan geen overmaat ontstaat. Als er echter een constante stimulans is voor de hypofyse om dergelijke hormonen te maken, bijvoorbeeld door constante stress of door gebruik van verkeerde voeding, dan kan het regelsysteem in de war raken. Bovendien zijn voor de aanmaak van hormonen allerlei voedingsstoffen nodig. Tekort aan deze voedingsstoffen kan een hormonale disbalans veroorzaken, doordat er te weinig hormonen aangemaakt kunnen worden.
Superfoods
Wat kunnen superfoods nu doen tegen een dergelijke disbalans? Veel hormonen zijn gebaseerd op vetten. Superfoods die de juiste vetten bevatten kunnen daardoor de aanmaak van hormonen stimuleren.
Enkele voorbeelden van superfoods die kunnen helpen een hormonale disbalans te bestrijden:
- Superfoods die de aanmaak van geslachtshormonen en bijnierhormonen stimuleren:
o Allerlei zaden zoals lijnzaad, hennepzaad en noten bevatten veel omega-3 vetten.
o Zonnebloemolie, noten en pitten bevatten veel omega-6 vetten
o Olijfolie en avocado’s bevatten veel omega-9 vetten.
o Maca bevat veel sterolen, verbetert vruchtbaarheid en gaan problemen in menopauze tegen.
o Kokosvet; verbeterd aanmaak hormonen op diverse manieren
- Superfoods die groeihormoon stimuleren (tegen ouder worden):
o Goji bessen. Beschermen ook de lever, helpen het immuunsystemen en bevatten
- Superfoods die de communicatie tussen hypothalamus en hypofyse verbeteren:
o Maca
- Superfoods die neuronen in de hersenen stimuleren voor een goede stemming
o Cacao; bevat tryptofaan dat nodig is voor de aanmaak van serotonine en anandamide, dat zorgt voor een euforisch gevoel
- Superfoods die schildklierhormoon helpen reguleren
o Kokos; verbetert stofwisseling
Supplementen of in voeding?
Veel van bovengenoemde voorbeelden zijn te koop als voedingssuplement. Voor de opname door de darmen is het echter vaak beter om de producten te verwerken in het voedsel. Het voedselpatroon hoeft hierdoor niet volledig veranderd te worden. De keus van de juiste oliën en toevoeging van noten of bessen aan het eten kan de problemen van een verkeerd voedingspatroon al voor een groot deel oplossen. Zo kunnen superfoods een eenvoudige oplossing zijn voor veel problemen, ook als die ontstaan door een hormonale disbalans. Effectief, en gezonder dan het kunstmatig slikken van hormonen.
Wil je leren hoe je cliënten op deskundige wijze kan begeleiden en coachen over hoe hormonen de gezondheid beïnvloeden? Neem dan een kijkje bij de Opleiding Trainer Hormoonfactor.
