Gezonde koolhydraten, bestaan die? Of zijn het ongezonde dikmakers die je beter uit je voeding kunt schrappen? Volgens berichten in de media lijken koolhydraten het nieuwe vet. En van vetten is inmiddels bekend dat die helemaal niet zo ongezond zijn. Tenminste… als je kiest voor gezonde onverzadigde vetten, ofwel de okay vetten. Voor koolhydraten geldt eigenlijk hetzelfde. Je hebt goede en slechte koolhydraten. Welke koolhydraten gezond zijn en waarom!
Wat zijn koolhydraten nu precies?
Koolhydraten zijn eigenlijk een verzamelnaam voor zetmeel en suikers. Natuurlijke en bewerkte. Je krijgt die stoffen binnen via je dagelijkse voeding. In je darmen worden de koolhydraten vervolgens omgezet in glucose (bloedsuiker) en via het bloed getransporteerd door je lichaam. Hierdoor heb je vervolgens de benodigde brandstof om dagelijks goed te functioneren. Van bewegen tot denken en praten. Zodoende zijn koolhydraten dus een essentiële energiebron en onmisbaar voor je lichaam. Kies je voor een verantwoord en gezond voedingspatroon? Dan bestaat ongeveer de helft van wat je eet uit koolhydraten. Vraag blijft: welke koolhydraten moet je nu precies kiezen? Want, sommige zijn nu eenmaal gezonder dan de andere.
Wat zijn bronnen van koolhydraten?
Heel kort door de bocht kun je zeggen dat bijna alles wat je eet koolhydraten bevat. Van melk, brood, aardappelen en rijst tot groenten, fruit, snoep, frisdrank en chips plus koekjes. Echter, tussen de verschillende koolhydraten in de bovenstaande voedingsmiddelen zit wel degelijk een groot verschil. Zo worden koolhydraten gemakshalve ingedeeld in twee hoofdgroepen, namelijk de enkelvoudige (snelle) en de meervoudige (langzame) ofwel: ongezonde en gezonde koolhydraten.
Wat zijn enkelvoudige koolhydraten?
Deze koolhydraten worden ook wel aangeduid met snelle koolhydraten, omdat je lichaam ze snel opneemt. Je krijgt deze onder andere binnen door het nuttigen van koek, snoep, frisdrank, vruchtensappen en ijs. Deze voedingsmiddelen geven je eigenlijk direct extra energie. Dat is niet vreemd, want ze laten je bloedsuikerspiegel snel stijgen, maar ook weer spoedig dalen. Wellicht herken je het. Kort na het eten van de snelle koolhydraten krijgt een soort dip. Je voelt je slap en moe. Deze voeding heb je dus helemaal niet nodig. Zeker als je bedenkt dat ze eigenlijk niets extra’s bieden, zoals eiwitten, vezels, vitaminen en mineralen. Overigens, niet alle enkelvoudige koolhydraten zijn slecht, want ook fruit vind je in deze groep en behoort tot de gezonde koolhydraten. Daar kun je gerust 2 stuks per dag van eten. Het bevat niet alleen goede voedingsvezels, maar het kost je lichaam eveneens weinig energie om ze op te nemen en in energie om te zetten.
Wat zijn meervoudige koolhydraten?
Naast de enkelvoudige bestaan er ook de meervoudige en complexe koolhydraten. Dit zijn de gezonde koolhydraatsoorten die je lichaam langzamer verteert en dus ook trager beschikbaar komen als brandstof. Daardoor zorgen ze voor minder schommelingen in je bloedsuikerspiegel en verzadigen bovendien langer plus beter. Het gevolg is dat je veel minder snel geneigd bent tussendoor te snacken. De langzame, gezonde koolhydraten tref je onder andere aan in granen, aardappelen, groenten, meel en meelproducten. Vanwege de voedingsvezels, vitamines en mineralen als ijzer, chroom en zink wordt aangeraden de voorkeur te geven aan ongeraffineerde graanproducten als volkoren pasta en brood, zilvervliesrijst, quinoa, peulvruchten, (groene) groenten en dergelijke. Deze voedingsmiddelen houden je bloedsuikerspiegel in balans en zorgen dat je je fit en energiek voelt gedurende de hele dag.
Waarom kiezen voor gezonde koolhydraten?
Uit het voorgaande verhaal blijkt wel dat je koolhydraten nodig hebt. Het is in de vorm van glucose een belangrijke brandstofleverancier die zorgt dat je optimaal functioneert. Daarbij is het goed te weten dat je lichaam maar weinig glucose kan opslaan. Daarom verbrand je de koolhydraten uit je eten en drinken dus direct. Echter, eet je wel meer koolhydraten dan je verbruikt? En krijg je meer calorieën binnen dan je nodig hebt? Dan haalt je lichaam simpel gezegd de energie uit de koolhydraten en slaat het overschot op als vet. Is je koolhydraatinname te laag? Dan krijgt je lichaam onvoldoende brandstof en breekt je lichaam spierweefsel af om aan de benodigde hoeveelheid glucose te komen. Daardoor ga je je futloos en licht in je hoofd voelen.
Wil je letten op je koolhydraatinname? Dan wordt in het algemeen gesteld dat je het beste de enkelvoudige koolhydraten kunt mijden. Zeg maar de soorten die zitten in allerlei bewerkte voedingsmiddelen als frisdrankjes, chips, ijs, koekjes en andere zoetigheden. Die bevatten immers veel calorieën, weinig minderalen en andere onmisbare voedingsvezels. Kies daarentegen bij voorkeur voor een gevarieerd en uitgebalanceerd eetpatroon met gezonde koolhydraten. Combineer dit met een flinke portie dagelijkse lichaamsbeweging en je voelt je energiek en fit.
Wil je meer weten over het bereiken van een gezond en vitaal lichaam? Neem dan eens een kijkje bij onze opleidingen Gezondheidscoaching. Ben je op zoek naar een coach die je kan helpen bij een gezonde leefstijl? Dan kun je hier op zoek gaan naar een Sonnevelt coach bij jou in de buurt.
